THẾ SỰ & THƯƠNG TRƯỜNG (NGÀY 23/12/2021)

Hôm nay , chuyện thế sự không thể không nhắc vụ “Thần tốc” ngoáy mũi toàn cõi Việt Nam, trong không khí lo âu tràn ngập của phong tỏa, cách ly, bóc tách, tập trung suốt mấy tháng trời, bằng...kit test dỏm. Kinh tế chưa hồi phục và kinh doanh xuất nhập khẩu VN gặp sự cố biên giới...Thế giới vẫn âu lo với Omicron và nhiều biến động trên thị trường công nghệ toàn cầu đáng quan tâm.

Phần A/ Thế sự thị trường trong nhà. 1/ VỤ KIT TEST- TRÁI BÓNG TRÁCH NHIỆM ĐANG CHUYỀN. KHI CÔNG AN TIẾP TỤC ĐIỀU TRA CÁC ĐỊA PHƯƠNG Vụ Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến thông đồng với Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Cty Việt Á) nâng giá kít xét nghiệm COVID-19 để nhận hoa hồng gần 30 tỷ đồng đã làm rúng động dư luận tuần qua. Khởi đầu là vụ Hội đồng khoa học của Bộ KH&CN giao cho CT Việt Á nghiên cứu sản xuất kit test vào giữa tháng 2/2021. 2 tuần sau, “công trình” hoàn tất (?) và được trình. Ngày 3/3, Hội đồng xét duyệt của Bộ KHCN thông qua thì chưa đầy một ngày sau Bộ Y Tế ra văn bản chấp nhận . Đồng loạt các CQ truyền thông ca tụng kit test được WHO và Bộ Y Tế Anh công nhận, chuẩn bị xuất đi 20 nước. Sau đó, Bộ Y Tế giới thiệu với CDC cả nước danh sách các đơn vị bán kit test , giấy phép và giá kit test thì CT Việt Á đứng đầu và giá do Bộ giới thiệu là 470K đồng/bộ. Đến nay, ngoài Hải Dương, thì CDC Nghệ An, Bắc Ninh và ĐàNẵng đang xếp hàng làm việc với CQ điều tra. Danh sách còn dài...

2/HÀNG NHẬP TỪ TQ TĂNG HƠN 33%, ĐẠT GẦN 100 TỶ USD Theo Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng vào Việt Nam từ TQ lên đến 99,4 tỉ đô la trong 11 tháng, tăng 33,2% so với cùng kỳ năm ngoái, mức nhập siêu hơn 49 tỉ đô la. Hầu hết các nhóm hàng nhập khẩu có giá trị lớn đều từ TQ: máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng đạt 22,81 tỉ đô la, tăng đến 53% so với cùng kỳ năm trước. Với nhóm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiệnta nhập khẩu đến 19,73 tỉ đô la, tăng 20,3% so với cùng kỳ. Trong 11 tháng qua Việt Nam ta chi đến 12,34 tỉ đô la nhập nguyên phụ liệu từ Trung Quốc để phục vụ ngành dệt may da giày, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái và chiếm tỷ trọng 52% tổng kim ngạch nhập khẩu nhóm mặt hàng này của Việt Nam. 3/ HỘ CHIẾU VAC XIN VIỆT NAM? Quy trình cấp loại giấy tờ này gồm: 1/ cơ sở tiêm chủng rà soát, xác thực thông tin người dân tiêm vaccine Covid-19. 2/ thực hiện ký số dữ liệu tiêm chủng trên nền tảng quản lý tiêm chủng. Bước thứ 3 là Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế thực hiện ký số giấy xác nhận tiêm chủng. Chứng nhận được cấp sử dụng định dạng mã QR theo tiêu chuẩn EU. Ba bước này rất mất thời gian trong khi các nước đều đã tiêm rộng rãi mũi 3. 4/ CÓ 8 DỰ ÁN HẠ TẦNG QUAN TRỌNG SẮP KHỞI CÔNG Các dự án này ở miền núi phía Bắc và đồng bằng sông Cửu Long sẽ khởi công cuối tháng 12 và đầu tháng 1/2022, bằng vốn ngân sách hoặc vốn vay ODA, Bộ GTVT thực hiện. Gần nhất, khởi công vào tuần tới là (1) dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc gồm 2 tuyến. Tuyến Lai Châu nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai và tuyến Nghĩa Lộ, Yên Bái nối với với cao tốc Nội Bài - Lào Cai. (2) Kế đó là Dự án đầu tư nâng cấp tuyến kênh Chợ Gạo (giai đoạn 2), thuộc tỉnh Tiền Giang, khởi công ngày 19/12. Đây là tuyến đường thủy huyết mạch nối vùng đồng bằng sông Cửu Long với TP HCM. (3)Tuyến tránh thành phố Long Xuyên đi qua TP Cần Thơ và tỉnh An Giang, nối với quốc lộ 91.(4) Dự án đầu tư xây dựng luồng cho tàu biển tải trọng lớn vào sông Hậu (giai đoạn 2) đảm bảo ổn định kênh Quan Chánh Bố và các hạng mục khác. (5) Dự án tuyến tránh quốc lộ 1A đoạn qua TP Cà Mau, giảm tải cho quốc lộ 1A đoạn qua trung tâm TP.(6) Dự án cải tạo, nâng cấp quốc lộ 1A đoạn từ TP Ngã Bảy,Hậu Giang, đến huyện Châu Thành, Sóc Trăng. (7) Dự án cải tạo cầu yếu và cầu kết nối trên các quốc lộ (giai đoạn 1) và cuối cùng là Dự án cầu dân sinh và cải tạo đường địa phương . 5/ ÙN Ứ HÀNG Ở CỬA KHẨU, NÔNG SẢN QUAY VỀ THỊ TRƯỜNG NỘI ĐỊA. Tại cửa khẩu Tân Thanh mấy ngày qua, nhiều loại trái cây như mít thanh long bị đổ bỏ.Nhiều doanh nghiệp đã quay lại bán ở thị trường nội địa và nhiều siêu thị cho hay sẵn sàng hỗ trợ nếu có kết nối. Bây giờ là lúc Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp ra tay, tổ chức kết nối vừa với tinh thần ưu tiên cho hàng nội, vừa với tinh thần sẵn sàng tương trợ với sự cố thị trường này. Học tập Đài Loan hay Úc khi hàng xuất khẩu đi TQ bị làm khó, có nhiều kinh nghiệm hay, dòi hỏi tính năng động, quyết liệt hơn nữa của các cơ quan chức năng 6/ NÔNG NGHIỆP ĐÔ THỊ: VƯỜN TRÊN SÂN THƯỢNG Cô giáo về hưu Dương Kim Liên ở Long Biên đã học trên mạng và hỏi con gái, làm thành vườn rau xanh mướt trên 80 mét vuông sân thương. Bí quyết của cô: giá thể phải sách, và có nắng cùng độ ảm hợp lý Nhiều chậu treo với móc và trên giàn. Mái che bằng nilon hay mái lưới cước (doanh nghiệp Lợi Lợi Dân là DN.HVNCLC có sx) đều thiết kế tự động. Singapore đã công bố trồng cây trên sân thương các chung cư của đô thị là một ngành quan trọng trong nông nghiệp công nghệ cao của họ. 7/ SẬP CẦU CÁI ĐÔI VÀM, CÀ MAU, VÌ SAO? Sáng 22-12-2021, UBND Cà Mau đã thành lập Tổ Công tác kiểm tra sự cố gây sập nhịp giữa cầu Cái Đôi Vàm. Trước đó, khoảng 9h, 21-12, người dân kv thi công cầu tại thị trấn Cái Đôi Vàm h Phú Tân, nghe tiếng động,phát hiện bụi xi măng toả ra từ trụ chính cầu dài 4m, sau đó lún dần, khiến nhịp giữa cầu đổ ập xuống sông, nước văng tung toé. Rất may không có thương vong về người. Đây là công trình giao thông cấp III, khởi công xây dựng từ 2019, dự kiến xong dịp Tết Nhâm Dần, kinh phí hơn 54 tỉ đồng. Đang lắp ráp lan can sắp hoàn thiện thì sập nhịp giữa.

Phần B vẫn là THẾ SỰ THƯƠNG TRƯỜNG THẾ GIỚI 1/ VAC XIN THỨ 5 ĐƯỢC SỬ DỤNG Ở EU: NONAVAX Vài giờ sau khi Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) bật đèn xanh, hôm qua 20/12/2021, Ủy Ban Châu Âu đã chính thức cho phép đưa ra thị trường vac-xin phòng chống Covid-19 có tên là Nuvaxovid của công ty công nghệ sinh học Mỹ Novavax. Đây là vac-xin thứ 5 được sử dụng ở Liên Hiệp châu Âu (EU), sau 2 loại vac-xin sử dụng công nghệ mRNA là Comirnaty của Pfizer và BioNTech, và Spikevax của Moderna cùng với 2 loại vac-xin vectơ vi rút là Vaxzevria của AstraZeneca và vac-xin Janssen của Johnson & Johnson. 2/TENCENT VÀ ALIBABA BIẾN KHỎI TOP 10 THẾ GIỚI THEO VỐN HÓA THỊ TRƯỜNG Hai công ty này đều bị giảm giá trị dưới áp lực từ cả Bắc Kinh và Washington. Hiện nay, không có thành viên Trung Quốc nào trong danh sách top 10. Cuối năm 2020, Tencent đứng thứ bảy, theo cơ sở dữ liệu QUICK-FactSet, còn Alibaba ở vị trí thứ 9. Tencent đã đạt đỉnh ở vị trí thứ sáu vào tháng 2/2021, trước khi vốn hóa thị trường của nó giảm hơn 40% rồi sau đóm rớt xuống vị trí thứ 11. tính đến thứ Sáu. Những gã khổng lồ công nghệ của Mỹ hiện thống trị danh sách mới này: Apple, Microsoft và Google chiếm ba vị trí hàng đầu. Saudi Aramco đứng thứ tư, tiếp theo là Amazon.com, Tesla và nhà điều hành Facebook Meta. Nhà thiết kế chip Nvidia đứng thứ tám, trong khi Berkshire Hathaway của Warren Buffet đứng thứ 9. Đặc biệt, Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan trở thành công ty Châu Á có giá trị nhất thế giới về ngành này, và xếp ở vị trí thứ 10. Cuộc đàn áp lĩnh vực công nghệ của TQ và căng thẳng với Hoa Kỳ đã đảo ngược thứ hạng và TQ đã biến khỏi top 10 năm nay.

3/ NHIỀU NƯỚC CÓ BIỆN PHÁP NGHIÊM NGẶT DO BIẾN THỂ OMICRON... -THÁI LAN TÁI LẬP VIỆC CÁCH LY DU KHÁCH. Hôm 21/12/2021, Thái Lan đã tái lập việc cách ly bắt buộc đối với toàn bộ những người đến nước này. Những người nhập cảnh Thái Lan sau đó sẽ bị cách ly 10 ngày trong khách sạn, hoặc chấp nhận chỉ đến một nơi, Phuket (ở đây, họ có thể tự do đi lại trong 7 ngày trước khi được phép đến những nơi khác ở Thái Lan). Lệnh này áp dụng đến ngày 04/01/2022. -ISRAEL CẤM CÔNG DÂN ĐẾN HOA KỲ, cũng ngày 21/21, Israel đã đưa thêm Hoa Kỳ và nhiều nước khác vào "danh sách đỏ" bao gồm khoảng 50 quốc gia mà công dân Israel không được phép nhập cảnh. nhằm ngăn chận biến thể Omicron. Lệnh cấm có hiệu lực đến 29/12/2021. -TP TÂY AN TQ XÉT NGHIỆM 13 TRIỆU DÂN, BẢO ĐẢM CHO THẾ VẬN HỘI MÙA ĐÔNG. Tây An nằm ở phía bắc TQ đã bắt đầu xét nghiệm hôm 21/12/2021 toàn bộ 13 triệu dân sau khi phát hiện khoảng 40 trường hợp dương tính với Covid-19.

4/ GIÁO SƯ ĐH HARVARD BỊ KẾT TỘI CHE GIẤU QUAN HỆ VÀ NHẬN TIỀN CỦA TRUNG QUỐC Ông Charles Lieber, 62 tuổi, cựu chủ nhiệm khoa hóa và sinh hóa của Đại học Harvard, bị bắt hồi tháng 1/2021, đã bị Tòa án kết tội ngày 22/12/2021, do nghi vấn là đã cố tình che giấu việc ông ta tham gia vào Kế hoạch (Tuyển lựa) một nghìn Nhân tài của Trung Quốc, theo công tố, là nhằm tuyển những người có kiến thức về công nghệ và tài sản trí tuệ của nước ngoài và các bí mật. Cụ thể, ông đã giấu diếm thu nhập nhận từ chương trình này, bao gồm 50.000 đô la mỗi tháng từ Đại học Công nghệ Vũ Hán, tổng cộng lên tới 158.000 đô la sinh hoạt phí và hơn 1,5 triệu đô la tiền tài trợ. Cùng lúc, ông cũng nhận của Viện Y tế Quốc gia Mỹ hàng triệu đô la kinh phí nghiên cứu. Vụ này là trường hợp nổi bật nhất trong chương trình “phản gián” mang tên “Sáng kiến Trung Quốc” do Bộ Tư pháp Hoa kỳ lập ra năm 2018 nhằm hạn chế hoạt động gián điệp kinh tế của Trung Quốc. Phía Trung Quốc đã lên tiếng biện hộ đây là chương trình giao lưu khoa học quốc tế bình thường. 5/ LUXSHARE CỦA TQ XÂY SIÊU NHÀ MÁY iPHONE ĐỂ THÁCH THỨC FOXXCON Nhà lắp ráp Trung Quốc đang nỗ lực quyết liệt để mở rộng chuỗi cung ứng của Apple qua cơ sở đang xây dựng ở miền đông Trung Quốc mà mục tiêu là lắp ráp hàng triệu chiếc iPhone vào đầu năm tới. Luxshare, công ty nổi tiếng nhất Trung Quốc trong chuỗi cung ứng của Apple quyết xây dựng một khu sản xuất rộng 285.000 mét vuông (bằng 40 sân bóng đá) ở thành phố Côn Sơn, Trung Quốc, với tổng vốn đầu tư 1,72 tỷ USD.

6/ MYANMAR SẠT LỞ MỎ NGỌC: 70 NGƯỜI MẤT TÍCH Mỏ ngọc bích Hpakant, bang Kachin bị sạt lở lúc 4g sáng mới đây khiến ít nhất một người chết và khoảng 70-100 người mất tích. Dashi Naw Lawn, thành viên thuộc tổ chức xã hội dân sự địa phương, cho biết giới chức đã đến hiện trường vào khoảng 7h và 25 người bị thương đã được chuyển tới bệnh viện đợt đầu.