HỌ ĐÃ THUA CANH BẠC LỚN, TẾT NÀY, NHƯ THẾ NÀO?
Báo The New York Times vừa đăng phóng sự về trồng thanh long xuất khẩu của VN và các nước Đông Nam Á. TQ đóng biên tức thì do sợ lây lan Covid, siết chặt kiểm tra hàng hóa khiến nông dân thua lỗ nặng.
Thanh Long ra hoa, hoa đẹp, tràn đầy hy vọng. Ảnh NYT.
Trái cây sau đó bị bỏ mặc, chủ vườn không có tiền thuê người thu hoạch, vứt đầy ruộng và lề đường. Tắt tất cả đèn LED xông cây. Giá thanh long giảm mạnh 25% trong tuần cuối cùng của tháng 12 xuống gần bằng 0.
Bán trái cây cho Trung Quốc trong đại dịch coronavirus là việc không dành cho những người YẾU THẦN KINH !
TQ đã sàng lọc và kiểm tra hàng nghìn gói trái cây và thực phẩm đông lạnh, dù có rất ít bằng chứng về vi-rút lây truyền qua đó.
Họ đóng cửa toàn bộ các thành phố, khiến người dân Trung Quốc bị mắc kẹt mà không có thuốc men hay thức ăn.
“Nếu họ mua, chúng tôi còn sống. Nếu họ không mua là chúng tôi chết”, ông Phạm Thanh Hồng, một ông chủ vườn thanh long, 46 tuổi nói. “Chúng tôi đang trồng thanh long, nhưng nó giống như đánh bạc vậy”.
Thanh long vứt lăn lóc ngoài lề đường, thật đau lòng.
Chính sách vi rút nghiêm ngặt đó cũng gây ra những hậu quả đáng báo động ngoài Trung Quốc. Nông dân trồng trái cây ở Đông Nam Á đặc biệt dễ bị tổn thương vì rất nhiều hàng xuất khẩu của khu vực này hướng đến TQ. Năm 2020, tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây từ Đông Nam Á sang Trung Quốc đạt khoảng 6 tỷ USD.
Ông Phạm Thanh Hồng nói: trồng thanh long XK sang TQ giờ giống như đánh bạc vậy.
Tại Myanmar, các nhà xuất khẩu dưa hấu đang bán phá giá trái cây của họ ở biên giới vì các tài xế xe tải đã được yêu cầu kiểm dịch trong 15 ngày trước khi họ có thể đưa hàng vào Trung Quốc. Nhưng thiệt hại nặng nề nhất là nông dân trồng thanh long của Việt Nam. Sau khi 9 thành phố ở Trung Quốc cho biết họ đã phát hiện vi rút coronavirus trên trái thanh long nhập khẩu từ Việt Nam, chính quyền TQ đã đóng cửa các siêu thị bán trái cây, buộc ít nhất 1.000 người tiếp xúc với trái cây phải kiểm dịch và yêu cầu khách hàng đi xét nghiệm. Và đóng biên tức thì làm ùn ứ hơn 5.000 xe container ở biên giới. Vào cuối tháng 12, Trung Quốc lần đầu tiên đóng cửa biên giới với Việt Nam trong thời gian xảy ra đại dịch. Mới đây, mùng 3 Tết, cũng không báo trước, họ mở biên, nhận thanh long XK từ VN. Thật là đau tim...
Trung Quốc chiếm hơn 55 % trong 3,2 tỷ đô la xuất khẩu rau quả của Việt Nam, trong đó chủ yếu là trái thanh long. Hiệu ứng của chính sách zero-Covid của Trung Quốc đẩy tình hình phụ thuộc của một số nước Đông Nam Á với nền KT của họ vào cơn ác mộng khủng khiếp mà đau thương nhất là Việt Nam.
Trong hơn một thập kỷ qua, nông dân trồng trái cây ở Đông Nam Á đã hưởng lợi từ tầng lớp trung lưu Trung Quốc ngày càng tăng, càng quan tâm tới sức khỏe. Họ cũng được hưởng lợi từ một mạng lưới đường bộ và đường cao tốc mạnh mẽ nối các quốc gia của họ với Trung Quốc.
Nguyễn Anh Dương, giám đốc chuyên về kinh tế tại Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương của Việt Nam, cho biết chính phủ Việt Nam đang cố gắng giúp nông dân tìm thị trường thay thế, bao gồm chuyển hướng thanh long đến các siêu thị địa phương ở Việt Nam và các thị trường xuất khẩu khác. Mà điều này cũng rất khó: chi phí vận chuyển bằng máy bay và tàu thì cao hơn nhiều.
Cảnh này giờ ít khi còn thấy, vì chi phí xông đèn cho cây ra hoa nhanh không rẻ: 100 triệu cho mỗi hecta.
Còn các nhà xuất khẩu Thái Lan thường vận chuyển trái cây của họ qua Việt Nam và Lào, những quốc gia có chung cửa khẩu với Trung Quốc, và họ cũng đã rất thất vọng khi chính phủ họ không giúp họ quản lý lỗ.
Các nhà xuất khẩu không hy vọng căng thẳng sẽ giảm bớt cho đến sau khi Thế vận hội mùa đông kết thúc tại Bắc Kinh vào ngày 20 tháng 2. Vì Trung Quốc vẫn đang cố gắng dập tắt một số đợt bùng phát của biến thể Omicron.
Patchaya Khiaophan, phó chủ tịch tiếp thị của Hiệp hội Sầu riêng Thái Lan, cho biết Thái Lan đang phát triển các chất khử trùng để phun vào các thùng chứa sầu riêng xuất khẩu và thắt chặt các tiêu chuẩn an toàn và đóng gói đối với trái sầu riêng để kịp thu hoạch vào tháng Tư. Nhưng bà nói: Chúng tôi cũng không hi vọng nhiều.
Nên nhớ, Thái XK trái cây chính ngạch qua TQ đã rất tốt. Tiểu ngạch là kênh bổ sung thôi...