CHUYỆN KỂ CỦA NGƯỜI DÂN UKRAINE VỪA THOÁT VÙNG BỊ NGA TẠM CHIẾM

Ngưới dân Kharkiv vừa thoát ách quân Nga và bắt đầu nhận ra tất cả tan hoang dưới tên lửa bọn chúng (ảnh WP)

Cuộc thảm bại quá đột ngột của Nga khiến dấy lên câu hỏi: Putin sẽ làm gì, hắn chắc không dễ qui hàng. Đã có những thông tin đầu tiên: quân Nga nã tên lửa loạn xạ vào Kharkiv phá hủy hàng loạt công trình dân dụng, đặc biệt tấn công bằng tên lửa phá hùy để cắt hết điện nước các khu mà chúng còn tàn phá được. Nhưng bên cạnh, cũng có những câu hỏi: Chuyện cuộc sống của người dân Ukraine mấy tháng dưới quyền quân xâm lược thế nào? Một phóng sự cảm động của Washington Post đã kẻ lại khá rõ.

Tôi đọc phóng sự này ngay từ bản in đầu tiên ngày 11/9, rồi mấy ngày sau có cập nhật. Xin tạm dịch để chia sẻ ở đây.

Trên một con đường chính ở khu vực Kharkiv Oblast vào ngày 11 tháng 9, cuộc phản công thần tốc của Ukraine đã khến toàn bộ quân Nga cuống cuồng rút chạy. Chúng chạy bằng mọi cách có thể, đánh cắp xe đạp, tuột quân phục cải trang thành người dân địa phương. Chỉ vài giờ sau khi binh lính Ukraine đổ bộ vào khu vực, hàng trăm binh sĩ Nga đóng quân trong ngôi làng này đã biến mất, để lại những người dân choáng váng khi đối mặt với những đống đổ nát của 28 tuần chúng chiếm đóng.

“Họ vừa ném súng trường xuống đất,” bà Olena Matvienko cho biết hôm Chủ nhật khi đứng giữa ngôi làng ngổn ngang các thùng đạn và các phương tiện bị đốt cháy, bao gồm cả một xe tăng Nga nằm trơ trọi. Các nhà điều tra đầu tiên từ Kharkiv vừa đến để thu thập thi thể của những thường dân bị Nga bắn chết, một số đã nằm phơi xác trong nhiều tháng.

“Tôi không thể tin rằng chúng ta đã trải qua những điều như thế này trong thế kỷ 21,” Matvienko nói, nước mắt cứ tuôn rơi.

Cuộc tháo chạy "thần tốc" của lính Nga là một phần của một thực tế mới đang khiến cả thế giới ngạc nhiên vào cuối tuần qua. Cuộc họp giao ban hàng ngày của Bộ Quốc phòng Nga hôm Chủ nhật đưa ra một bản đồ cho thấy các lực lượng Nga đang rút lui sau sông Oskil ở rìa phía đông của khu vực Kharkiv - một ngày sau khi Bộ xác nhận quân đội của họ đã rời khỏi khu vực Balakliya và Izyum trong khu vực Kharkiv, sau một quyết định họ gọi là "tập hợp lại".

Maria Grygorova mang mền chăn cho các thi thể mà cảnh sát Ukraine phát hiện và điều tra (ảnh WP)

Viện Nghiên cứu Chiến tranh của Mỹ, cơ quan theo dõi chặt chẽ cuộc xung đột thông tin: "Chỉ trong 5 ngày, các lực lượng Ukraine đã xâm nhập vào phòng tuyến của Nga và chiếm lại được nhiều lãnh thổ hơn so với tất cả vùng đất mà Nga đã chiếm được từ tháng 4 đến nay".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ chối tiết lộ chi tiết về các động thái tiếp theo của quân đội, ngoại trừ nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN, “Chúng tôi sẽ không đứng yên. Chúng tôi sẽ từ từ, từng bước tiến về phía trước ”.

Trong một tuyên bố mạnh mẽ với Nga vào đêm Chủ nhật, Zelensky khẳng định những kẻ xâm lược phải ra đi. Ông nói về kẽ thù: “Không có khí đốt hay không có các người? Không có các người. Không có ánh sáng hay không có các người? Không có các người. Không có nước hay không có các người ? Không có các người. Không có thức ăn hay không có các người? Không có các người. Lạnh, đói, khát và bóng tối không đáng sợ và chết chóc đối với chúng tôi bằng "tình bạn và tình anh em" của các người”.

Người Ukraine thức dậy trong các ngôi làng vừa được giải phóng ở phía đông nam Kharkiv để chào đón thử thách vì tai họa cũng vừa kết thúc, và tự hỏi liệu nó có thực sự kết thúc hay không. Tamara Kozinska, 75 tuổi (ảnh trên), người có chồng thiệt mạng vì một vụ nổ súng cối ngay sau khi người Nga đến, cho biết: “Chỉ có Chúa mới biết liệu họ có quay lại hay không.

Các chuyên gia quân sự Ukraine cảnh báo. Nga vẫn nắm giữ khoảng 1/5 Ukraine và tiếp tục pháo kích lớn vào cuối tuần qua trên một số khu vực. Và chưa có gì đảm bảo hoàn toàn rằng Ukraine có thể giữ an toàn cho các khu vực bị chiếm lại. “Mỗi một cuộc giải phóng phần lãnh thổ nào xong, chúng tôi phải phân công nhau kiểm soát và sẵn sàng bảo vệ lãnh thổ đó”, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksii Reznikov cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn với Financial Times.

Một người đàn ông về lại nhà cũ, thấy cửa và tường bị bắn phá hư hại (ảnh WP).

Nhưng khi các binh sĩ Ukraine hôm Chủ nhật tiếp tục tiến sâu hơn vào lãnh thổ do Nga nắm giữ, nhiều người trong số họ sẵn sàng coi đây là một bước ngoặt của một cuộc tiến công không ngưng nghỉ..

Ở Zaliznychne, một ngôi làng nông nghiệp nhỏ bé cách Kharkiv 37 dặm về phía đông, cư dân đang cảm thấy đã rất lâu mới được trở về sống lại lần đấu tiên một ngày Chủ nhật bình thường, được ngủ trong phòng ngủ thay vì tầng hầm sau nhiều tháng và họ cố gắng liên lạc với gia đình ở bên ngoài.

Đoàn kiểm tra phát hiện xác một người đàn ông tại nhà máy xi măng ở làng Zaliznychne

Chuyện hai mẹ con. Bà Kozinska đã không gặp con gái kể từ tháng 2 - mặc dù cô ấy sống cách đó chỉ 12 dặm - nhưng bà vừa nhận được tin rằng cô ấy sẽ đến đón bà ngay khi các quan chức mở cửa vào làng, ngay khi thời tiết trở lạnh. “Tôi rất sợ mùa đông,” người phụ nữ có vấn đề về phổi nói, tay cầm một tờ giấy vừa được phân phối cho bà có một số điện thoại để gọi nếu tìm thấy mìn hay lựu đạn chôn đâu đó. "Chúng tôi chưa dám đi đâu vì sợ họ gài mìn lại và tôi rất khó kiếm củi."

Khi bọn lính Nga đầu tiên đến làng, chúng biến xưởng cưa thành căn cứ của chúng và tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào quân đội Ukraine ở thị trấn tiếp theo. Thoạt đầu chúng không quấy rối cư dân, bà nói. Khi họ bắn những con lợn trong một trang trại bỏ hoang, đôi khi họ để cho cư dân mổ thịt một số.

Nhưng khi khu vực chiếm đóng được tiếp tục, với việc quân Nga luân phiên hàng tháng, quân đội trở nên hung hãn hơn. Một trong số họ hỏi mượn điện thoại của Kozinska nói để gọi điện về cho mẹ rồi lấy luôn không trả lại.

Theo đề nghị của dân làng, đoàn y tế trong đó có công tố viên tội phạm chiến tranh của vùng Oblast đã khai quật được 2 xác đàn ông ở làng Zaliznychne (ảnh WP)

Một trong những bác sĩ đã điều trị lưng cho Halyna Noskova sau khi cô bị trúng mảnh đạn cối ở sân trước của mình vào tháng 6. Người mẹ 87 tuổi của cô đã rút mảnh kim loại ra. “Nó vẫn còn nóng,” cô nói. Người Nga cũng băng bó cho cô.

“Họ đã giúp tôi, nhưng tôi rất vui vì họ đi rồi và chúng tôi đã được giải thoát,” Noskova, 66 tuổi, nói.

Các cư dân, tất cả đều nói tiếng Nga ở khu vực giáp biên giới Nga này, mô tả cách đối xử của lính Nga có vẻ nhân đạo hơn so với các cộng đồng bị chiếm đóng xa hơn về phía tây. Việc phát hiện hơn 450 thi thể ở Bucha, gần Kyiv - nhiều người có dấu hiệu bị tra tấn - đã gây ra sự phẫn nộ quốc tế về những hành động tàn bạo.

Matvienko, người từng yêu cầu quân đội Nga di chuyển chiếc xe tăng mà lính Nga đậu trước nhà cô, nói: “Chúng không phải quái vật, chúng là những đứa trẻ con. Tôi hỏi họ muốn gì ở chúng tôi, chúng trả lời: Chúng tôi phải đến đây hoặc chúng tôi có thể ngồi tù”. Những người khác nói với dân làng rằng họ không ở đó để chống lại Ukraine, mà để "bảo Quy tắc lớn nhất của người Nga đối với cư dân là phải vào bên trong nhà trước 6 giờ chiều và ở đó, yên tĩnh và trong bóng tối, một số người nói. Vi phạm lệnh đó có thể gây tử vong, như hai người đàn ông trên phố đã biết từ rất sớm. Maria Grygorova, người sống trong ngôi nhà liền kề bên cạnh, nói. Sáng hôm sau, cô tìm thấy cả hai trên sàn nhà. “Konstiantyn có hai lỗ đạn trên đầu,” cô nói.

Cô và hai người bạn chôn họ ở sân bên. Chính hai người bạn đã đào thấy họ vào hôm Chủ nhật, với sự điều tra của các nhà điều tra tội ác chiến tranh Ukraine

Nhiều thi thể đã được chôn sơ sài trong các khu vườn nhà bị bỏ hoang (ảnh WP)

Nhóm nghiên cứu từ Kharkiv đã thu thập được hai thi thể khác trong chuyến thăm của họ, bao gồm một nhân viên bảo vệ có phần còn lại đã mục rã trên sàn thang máy rải sỏi tại một nhà máy nhựa đường trong nhiều tháng, ngay cả khi người Nga sử dụng nó như một tháp bắn tỉa. Một nhân viên điều tra liên tục nôn mửa qua lan can khi các sĩ quan thu thập hài cốt.

Serhii Bolvinov, điều tra viên trưởng của Cảnh sát khu vực Kharkiv cho biết: “Chúng tôi đang ở đây để xem xét tội ác chiến tranh, khi đoàn của ông chờ đợi công nghệ rà phá bom mìn để rà phá một khu vực chất nổ trước khi họ có thể thu hồi một số thi thể.

Một số cư dân trong làng sợ hãi người Nga. Nhưng họ gần như đã gây thương tích cho chúng khi cố gắng thoát khỏi cuộc tấn công dữ dội gần đây của người Ukraine. Họ cho biết một nửa số binh sĩ đã bỏ chạy trên xe của dân làng trong những giờ đầu tiên của cuộc tấn công. Những người mắc kẹt trở nên tuyệt vọng. Một số cư dân tình cờ nghe được những lời cầu xin trên đài phát thanh của họ với chỉ huy đơn vị để có người đến đón chúng.

Matvienko kể lại:. “Họ vào nhà chúng tôi để lấy quần áo để mong là máy bay không người lái sẽ không nhìn thấy họ mặc đồng phục. Họ đã lấy xe đạp của chúng tôi. Hai người trong số họ đã chĩa súng vào chồng cũ của tôi cho đến khi anh ấy đưa chìa khóa xe cho họ ”.

Một chiếc xe tăng Nga có đánh dấu chữ Z được xe quân sự của Ukraine kéo về.

Các quan chức Ukraine hào hứng cho biết họ sẽ không còn đàm phán một thỏa thuận hòa bình mà cho phép Nga duy trì sự hiện diện chiếm đóng ở bất kỳ vùng lãnh thổ nào, ngay cả ở Crimea và một phần của các khu vực phía đông Donetsk và Luhansk do Nga hoặc phe ly khai do Nga hậu thuẫn kiểm soát trong nhiều năm. Reznikov, Bộ trưởng Quốc phòng, cho biết tại hội nghị thượng đỉnh Chiến lược châu Âu Yalta ở Kyiv hôm thứ Bảy ./.